Probleemanalyse: Problemen signaleren, belangrijke informatie herkennen, relevante gegevens zoeken en hiertussen verbanden leggen; mogelijke oorzaken van problemen zien.
maakt onderscheid tussen hoofd- en bijzaken
beschikt over een voor de functie voldoende werk- en denkniveau
constateert samenhang tussen verschillende problemen
stelt zich niet tevreden met onvolledige informatie, blijft doorzoeken totdat voldoende gegevens voorhanden zijn
brengt problemen in kaart door gerichte vragen te stellen en meerdere bronnen te gebruiken die relevante informatie opleveren
onderscheidt feiten van meningen
zoekt naar oorzaken voor problemen
constateert vlot oorzaak en gevolg
signaleert problemen die zich voordoen in de dagelijkse gang van zaken en onderkent de gevolgen voor de voortgang van de werkzaamheden
bekijkt een zich voordoend probleem vanuit meerdere invalshoeken (financiën, strategie, imago, personeel)
plaatst de ontwikkeling van gerezen problemen in de tijd (korte en langere termijn)
legt verbanden tussen ogenschijnlijk los van elkaar staande problemen en gebeurtenissen
dringt vlot tot de kern van de zaak door, door de juiste vragen te stellen en de juiste bronnen te gebruiken
plaatst de problematiek in een breder kader (financiën, economie, omgeving, maatschappij), heeft daarbij een helikopterview
legt verbanden tussen problemen die zich ogenschijnlijk los van elkaar voordoen, onderkent hierin de grote lijn en de gemeenschappelijke noemer
doorgrondt het probleem in zijn volle complexiteit en kan het (her)definiëren in begrijpelijke taal
abstraheert van operationele problemen naar strategische oplossingen
signaleert trends en anticipeert daarmee op de toekomst
Voor probleemanalyse is er geen indicatie van de ontwikkelbaarheid mogelijk op basis van de scores van de TMA Drijfveren. Voor de ontwikkelbaarheid van deze competentie zijn echter wel de cognitieve capaciteiten van belang, hoe hoger deze zijn, hoe makkelijker probleemanalyse ontwikkeld kan worden.
Wat was de laatste keer dat u onverwacht met een probleem geconfronteerd bent? Wat was precies het probleem? Wat was de oorzaak van het probleem? Wat heeft u gedaan om dit probleem op te lossen?
Welke stappen zet u wanneer u een juiste analyse van een probleem wilt maken? Beschrijf dit proces eens vanuit een recent probleem.
Is het u ooit overkomen dat uw analyse van een probleem heel anders uitpakte dan u verwacht had? Geef eens een voorbeeld. Wat had u niet goed ingeschat? Hoe zou dit een volgende keer te voorkomen zijn?
Wat zijn voor u complexe problemen? Kunt u daar een voorbeeld van geven?
Soms kun je niet helemaal inschatten hoe iets zal gaan verlopen. Is dat u ook ooit overkomen? Geef eens een voorbeeld.
Ga voor uzelf na welk soort problemen voor u lastig op te lossen zijn.
Vraag kritisch door als het niet helemaal duidelijk is wat een ander bedoelt.
Neem regelmatig een korte pauze om op een probleem te reflecteren (bijvoorbeeld tijdens een wandeling).
Inventariseer zoveel mogelijk feiteninformatie voor u tot een probleemanalyse komt.
Probeer tot de kern van een probleem door te dringen door met ‘waarom’-vragen naar ‘het probleem achter het probleem’ te zoeken.
Help uw kandidaat op weg door aan te geven waar hij informatie kan verzamelen voor een gedegen analyse van het probleem.
Laat de kandidaat taken op zich nemen die probleemoplossende vaardigheden vereisen.
Leg de kandidaat een aantal verschillende zaken voor, waarvan u zelf goed op de hoogte bent, en geef de opdracht zowel intern als extern alle personen en instanties te vermelden die er invloed op hebben. Laat de mate van de invloed schatten en de grondslag ervan. Bespreek dit vervolgens met hem en ga in op verkeerde inschattingen. Probeer na te gaan waar die uit voortkomen.
Zorg dat uw kandidaat 360° feedback vraagt aan collega’s. Hoe ervaren zij zijn anticiperen op problemen? Wat vinden zij goed gaan en wat zijn eventuele ontwikkelpunten? Bespreek het rapport met hem.
FAQs
Problemen signaleren, belangrijke informatie herkennen, relevante gegevens zoeken en hiertussen verbanden leggen; mogelijke oorzaken van problemen zien.
- Wat was de laatste keer dat u onverwacht met een probleem geconfronteerd bent? Wat was precies het probleem? Wat was de oorzaak van het probleem? Wat heeft u gedaan om dit probleem op te lossen?
- Welke stappen zet u wanneer u een juiste analyse van een probleem wilt maken? Beschrijf dit proces eens vanuit een recent probleem.
- Is het u ooit overkomen dat uw analyse van een probleem heel anders uitpakte dan u verwacht had? Geef eens een voorbeeld. Wat had u niet goed ingeschat? Hoe zou dit een volgende keer te voorkomen zijn?
- Wat zijn voor u complexe problemen? Kunt u daar een voorbeeld van geven?
- Soms kun je niet helemaal inschatten hoe iets zal gaan verlopen. Is dat u ook ooit overkomen? Geef eens een voorbeeld.
- maakt onderscheid tussen hoofd- en bijzaken
- beschikt over een voor de functie voldoende werk- en denkniveau
- constateert samenhang tussen verschillende problemen
- stelt zich niet tevreden met onvolledige informatie, blijft doorzoeken totdat voldoende gegevens voorhanden zijn
